Streven naar een fixatiearme thuiszorg

Deze eerste praktijkrichtlijn voor een fixatiearme thuiszorg verduidelijkt het concept, de impact, de gevolgen en de ethische en juridische aspecten van fysieke fixatie in de thuiszorg. Daarnaast wil de richtlijn zorgverleners van de eerste lijn ondersteunen bij het beslissingsproces en het verantwoord gebruik van fysieke fixatie. Ook alternatieve maatregelen komen aan bod.

Vrijheidsbeperkende maatregelen vormen een complex probleem in de gezondheidszorg. De ernstige negatieve gevolgen voor de patiënt, de familie en de zorgverleners zijn evident. En toch worden deze maatregelen nog te vaak toegepast.

Met de stijgende vraag naar thuiszorg zal ook de vraag naar vrijheidsbeperkende maatregelen toenemen. Die evolutie zet de ethische en juridische vragen op scherp. Het is dan ook hoog tijd voor een praktijkrichtlijn over het gebruik van fysieke fixatie in de thuiszorg, die zorgverleners en stakeholders sensibiliseert om deze maatregelen zo veel mogelijk te mijden en enkel als laatste redmiddel in te schakelen.

De praktijkrichtlijn Streven naar een fixatiearme thuiszorg is richtinggevend en is bedoeld om de kwaliteit van de zorg te optimaliseren in situaties waarbij fysieke fixatie wordt toegepast of overwogen. Dit boek richt zich tot thuisverpleegkundigen, huisartsen en andere professionele thuiszorgactoren, zoals ergotherapeuten, kinesitherapeuten, zorgkundigen en opvoeders.

KRISTIEN SCHEEPMANS is verpleegkundig stafmedewerker bij Wit-Gele Kruis van Vlaanderen en vrijwillig wetenschappelijk medewerker bij accentVV, het Academisch Centrum voor Verpleeg- en Vroedkunde (KU Leuven).

BERNADETTE DIERCKX DE CASTERLÉ is verpleegkundige en hoogleraar verpleegkundige ethiek bij accentVV (KU Leuven). Zij is lid van de Ethische Commissie Wit-Gele Kruis van Vlaanderen en de Raad van Bestuur van Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant.

LOUIS PAQUAY is verpleegkundig coördinator bij Wit-Gele Kruis van Vlaanderen. Hij heeft ervaring in de zorg bij personen met dementie en in zorggericht onderzoek in woonzorgcentra en thuiszorg.

HENDRIK VAN GANSBEKE is verpleegkundige en algemeen coördinator van het Wit-Gele Kruis van Vlaanderen. Hij is woordvoerder en onderhandelaar voor de sector thuisverpleging en geïntegreerde eerstelijnszorg.

KOEN MILISEN is hoogleraar ouderenzorg bij accentVV (KU Leuven), klinisch verpleegkundig wetenschapper aan de afdeling geriatrie (UZ Leuven) en voorzitter van het Expertisecentrum val- en fractuurpreventie Vlaanderen.