Handboek Hartfalen

Naar schatting één op de twintig Nederlanders van 65 jaar en ouder lijdt aan hartfalen. Boven de 85 jaar is dit gestegen tot één op de tien. De prevalentie van hartfalen zal de komende 20 jaar nog meer stijgen.   Huisartsen zijn in verschillende stadia betrokken bij patiënten met hartfalen. De huisarts draagt zorg voor deze patiënten samen met de cardioloog en de verpleegkundig specialist hartfalen. Binnen de eerstelijn zijn ook de apotheker, de diëtiste en de fysiotherapeut betrokken. Hartfalen is een ziekte waarbij shared care optimaal tot zijn recht kan komen. In Handboek hartfalen komen alle betrokken (para)medici aan het woord. Het wordt reeds bij het doorbladeren duidelijk dat er veel van elkaar te leren is. Het is een praktisch boek met snel te scannen hoofdstukken die ook apart gelezen kunnen worden. De ontwikkelingen bij de diagnostiek van hartfalen, medicamenteuze en niet-medicamenteuze behandelingen gaan razend snel. In dit boek wordt een overzicht gegeven van deze nieuwe ontwikkelingen. Dit gebeurt na een gedegen inleiding over de pathofysiologie, het lichamelijk en het aanvullend onderzoek. De enorme toename van het aantal zorgvragen bij hartfalen de komende jaren en zullen een zwaar beslag leggen op de zorgprofessionals zowel in het ziekenhuis als in de eerstelijn. Dit vraagt om een optimale samenwerking waarbij de zorg voor de patiënt zoveel mogelijk in zijn directe leefomgeving gegeven kan worden zonder de patiënt de zegeningen van de moderne diagnostiek en behandeling door de specialist te moeten onthouden. Inhoud: I. Pathofysiologie van hartfalen, II. Anamnese, III. Lichamelijk Onderzoek, IV. Het Laboratorium Onderzoek, V. Het Electrocardiogram, VI. De Thoraxfoto, VII. Het Echocardiogram, VIII. De waarde van MRI, IX. Medicamenteuze behandeling, X. Dieet maatregelen bij hartfalen, XI. Diverse andere aspecten bij hartfalen, XII. Biventriculaire pacemaker en ICD, XIII. Chirurgische mogelijkheden en assist devices, XIV. Harttransplantatie, XV. Herkenning en behandeling in de huisartsenpraktijk, XVI. Begeleiding via de hartfalenpolikliniek, XVII. Preventie van hartfalen, XVIII. Nieuwe ontwikkelingen in de farmacotherapie, IXX. De prognose van hartfalen bij verschillende etiologieën, XX. Transmurale zorg bij hartfalen, mogelijkheden via internet   B.J. Meursing is cardioloog in het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen