Horen zien en spreken

Luisteren en kijken zijn essentiële bouwstenen van het psychoanalytisch werk rondom baby’s en hun vroegste interacties. Psychoanalytisch werk met volwassenen is sterk gecentreerd rondom het woord en rond de bewuste en onbewuste inhouden en dynamieken die in woorden tot uitdrukking komen. In psychoanalytische therapie met baby’s zijn kijken naar de non-verbale communicaties en luisteren naar de verbale communicaties als basis voor de betekenisverlening van even groot belang. ‘Horen, zien en spreken’ is dan ook een statement dat een essentieel aspect vat van het werk van de psychoanalytisch kindertherapeut met jonge kinderen en hun ouders en vormt de rode draad door de diverse bijdragen.

Het heeft enige tijd geduurd vooraleer het werkveld van de psychoanalytische therapie zich heeft geopend voor baby’s en jonge kinderen. Bij de grondleggers van de psychoanalyse was de babytijd wel prominent aanwezig in het denken, maar paradoxaal genoeg evenzeer onzichtbaar in de klinische praktijk. Tot 1920 was het psychoanalytische kind om zo te zeggen een abstract, conceptueel kind.

Eerst werd er vooral over baby’s gesproken, pas later kon er met of in aanwezigheid van baby’s en kleine kinderen gesproken worden. Niettegenstaande het feit dat ze al eerder het onderwerp van wetenschappelijk onderzoek uitmaakten, hoorden baby’s schijnbaar niet echt thuis in de therapiekamer. Ze werden weinig gezien of gehoord. Daar is ondertussen verandering in gekomen.

Dit boek gaat over hoe baby’s anno 2008 in de therapiekamer van de psychoanalytisch therapeut gehoord en gezien worden.

Uit de inhoud:
C. Leroy & N. Vliegen: Psychotherapie met moeder en kind – A. Watillon-Naveau: Rol van het kind in de ouder-kindtherapie – M. Rexwinkel: Alternatieven voor de ooievaar – K. Breesch & N. Vliegen: Premature geboorte, prematuur ouderschap – M. Lenaerts: Vroege moeder-kindrelatie bij een borderlineproblematiek. Mogelijkheden voor vroege interventie – K. Bland, M. Sleed & N. Midgeley: Psychoanalytisch geïnspireerde interventies met baby’s en ouders. Overzicht van onderzoeksgegevens – F. van Grinsven, R. de Weerd & C. Fasting: Kortdurende groepsbehandeling voor depressieve moeders en hun baby/peuter.

Nicole Vliegen is doctor in de klinische psychologie, seksuoloog, psychoanalytisch kindertherapeut en psychoanalyticus. Ze is ook voorzitter van de Vlaamse Vereniging voor Psychoanalytische Therapie en lid van de Belgische School voor Psychoanalyse.

Christine Leroy is klinisch psycholoog en psychoanalytisch kindertherapeut. Ze is voormalig bestuurslid van de Vlaamse Vereniging voor Psychoanalytische Therapie en delegate voor de sectie kind en adolescent van de European Federation for Psychoanalytic Psychotherapy.

Met bijdragen van Kirsten Bland, Kris Breesch, René de Weerd, Carla Fasting, Marijs Lenaerts, Christine Leroy, Marja Rexwinkel, Michelle Sleed, Flora van Grinsven, Nicole Vliegen en Annette Watillon- Naveau