Psychologisering in tijden van globalisering

Jan De Vos stelt in Psychologisering in tijden van globalisering de intrigerende vraag wie zijn wij dat we zoveel psychologie nodig hebben? De aanwezigheid van psychologen en hun vertoog lijkt vandaag de dag niet meer te stuiten. In de media, de politiek en zelfs de economie luidt het in koor: it’s the psychology, stupid! Dit boek gaat op zoek naar de achtergronden van de psychologisering van tal van domeinen zoals de prenatale begeleiding, de crèche, de school, het werk tot en met de palliatieve begeleiding.

Jan De Vos confronteert de psychologie en haar donkere schaduwen op een originele en verrassende manier met filosofen en denkers zoals La Mettrie, Husserl, Agamben, Hardt & Negri, Lacan en Žižek. De conclusie is verhelderend eenvoudig: in de Verlichting werd de moderne mens geboren als een fundamenteel psychologisch subject, een homo psychologicus die pas nu in de Laat-moderniteit tot volle wasdom is gekomen. We kunnen de psychologisering niet zomaar afschudden, maar, als we vaststellen hoe weinig emanciperend en aliënerend ze wel is, wordt het hoog tijd om ze serieus te nemen.

In een scherpe en concrete analyse volgt Jan De Vos de psy in achtereenvolgens de folterkamers van Abu Ghraib en Guantanamo, in de productiehuizen van de psychotainment (psychologische infotainment in de media) en ten slotte in de militaire C130 uitgeleend aan een humanitaire hulporganisatie om naast de arts en de verpleger ook de psycholoog op de plaats van de ramp te brengen. De verrassende en provocatieve inzichten zullen maken dat de lezer nooit meer op dezelfde manier naar de psychologie zal kunnen kijken.

"Psychologisering in tijden van globalisering is een erudiet en fraai geschreven boek , dat een waardevolle bijdrage levert aan de discussie over hoe theorie en praktijk van psychologie en psychiatrie zijn betrokken in hedendaagse cultuurpathologieën. Het boek levert een scherpzinnige analyse die enerzijds de lacaniaanse en foucaultiaanse analyse prikkelender politiseert en concretiseert dan gebruikelijk, en anderzijds nieuw licht werpt op bestaande psychologische praktijken door daar vanuit lacaniaans-foucaultiaans perspectief een genadeloos licht op te werpen." - Gijs van Oenen in Algemeen Nederlands Tijdschrift voor Wijsbegeerte, 2012/3

"Ik heb het boek met veel herkenning gelezen. Subjectiviteit lijkt vandaag wel volledig te kunnen worden geproduceerd. En hoe meer psy er beschikbaar is (een goede zaak als er echt nood is aan hulpverlening!), hoe meer behoefte er aan psy lijkt te ontstaan. Als een psy-economie ons dagelijks denken en handelen steeds meer dreigt te gaan regisseren, is het oranje knipperlicht dat De Vos ons voorhoudt geen holle kreet, noch de stem van een zure intellectueel. Hij wil ons alert maken voor infantilisering, voor een uit handen geven van het subject aan externe experts, net op het ogenblik dat een ijveren voor autonoom denken en handelen alles behalve een overbodige luxe is."- Frank Saenen in Streven, 2012

"Een algemene conclusie trekken die een boek kort samenvat, is nooit een sinecure. In dit geval kan ik me echter letterlijk beroepen op een zin uit de flaptekst van het boek: 'De verrassende en provocatieve inzichten zullen maken dat de lezer nooit meer op dezelfde manier naar de psychologie zal kunnen kijken.' Of zoals de auteur zelf stelt: 'nu dat u te veel weet, hoe voelt u zich?' Ik weet in elk geval dat mijn eerste boek van 2012 moeilijk te overtreffen zal zijn." - Tom Van Daele, 2012