Brein onder druk

Wat bezielt mensen die meppen en moorden, stelen of een overval plegen? Hoe komt het dat ook peuters al schrikbarend agressief kunnen zijn? Kunnen mensen die beroepsmatig geweld meemaken, daarvoor weerbaarder worden gemaakt? En hoe zorg je ervoor dat mensen ook in stressvolle omstandigheden de beste besluiten nemen? Dat ligt niet alleen aan hun opvoeding en omgeving, maar heeft ook te maken met hun biologische constitutie.

Brein onder druk gaat over de invloed die hersenmechanismen en fysiologische factoren zoals hartslag en hormoonniveaus hebben op iemands gedrag en gevoel. Gebrekkige concentratie, een kort lontje, een grote kwetsbaarheid voor stress of juist een verbazingwekkende veerkracht – ze zijn het resultaat van de wisselwerking tussen sociale- en psychologische factoren en fysiologische- en hersenprocessen.

Wetenschappers beschrijven hoe die wisselwerking in elkaar zit en welke resultaten hun speurwerk tot nu toe heeft opgeleverd. Behandelaars en reclasseringswerkers leggen uit hoe ze die kennis in de praktijk gebruiken. En de mensen om wie het gaat, vertellen wat ze eraan hebben. Daarbij komt ook mentale weerbaarheid aan bod. Onder welke voorwaarden kunnen mensen in stressvolle situaties toch snel goede beslissingen nemen?

Neuropsychologische trainingen, experimentele hormoonbehandelingen, breinstimulatietechnieken, wearables en virtual reality kunnen helpen om agressie te beteugelen en veerkracht te vergroten. Nieuwe inzichten die belangrijk zijn voor professionals die werken in de forensische zorg, het gevangeniswezen, de reclassering en voor gedragsdeskundigen.

Malou van Hintum is wetenschapsjournalist en onder meer auteur van het boek Doe eens normaal. Over zin en onzin van psychiatrische diagnoses. Brein onder druk staat onder redactie van wetenschappers Frans Leeuw en Katy de Kogel. Samen coördineerden zij het neurobiologische en biopsychologische onderzoek binnen ‘Hersenen en Cognitie: Maatschappelijke Innovatie’, een grootschalig onderzoeksprogramma onder de vlag van het Nationaal Initiatief Hersenen en Cognitie (NIHC).