“Ik maak me grote zorgen. Vroeger vergat ik niets, en nu… Zowat wekelijks wijst mijn dochter mij op fouten: afspraak vergeten, autosleutels op de verkeerde plaats... Zij noemt dat ‘foutjes’, ik til daar zwaarder aan. Dit gaat de slechte kant op, het houdt me uit de slaap.”
“Ik kende hem door en door. Jan was Jan. En dan – ik kan helemaal niet aangeven wanneer het precies begonnen is – veranderde alles, stapje voor stapje. In het begin had ik het helemaal niet door. Hij vergat wel wat, maar vergeten, dat doen we toch allemaal? Maar toch, het ging opvallen. Zeker wanneer ik merkte dat zijn karakter veranderde. Jan was Jan niet meer.”
Een van de grote angstbeelden die verband houden met het ouder worden, is het verlies van de cognitieve functies en de daaruit voortvloeiende hulpbehoevendheid. Meestal gaat het hierbij om een proces van jaren. Bij vele patiënten is er een relatief lange periode waarin de cognitieve problemen en/of gedragsveranderingen sluimerend aanwezig zijn, zonder dat men professionele hulp zoekt. Een periode die zwaar kan wegen op het welzijn van de patiënt en diens naaste omgeving. Het gaat nogal eens om verborgen leed.
Maar het is niet enkel kommer en kwel: een deskundige professionele hulpverlening kan in vele gevallen zowel voor de patiënt als voor diens omgeving houvast bieden, het inzicht en een gevoel van controle vergroten en daarmee ook de leefbaarheid en tevredenheid doen toenemen. De eerste uitdaging hierbij is het tijdig herkennen van deze ‘milde cognitieve beperking’ of deze ‘milde gedragsverandering’. Om die reden wordt er in dit boek op de eerste plaats dieper ingegaan op de diagnostische vraagstukken, met onder andere aandacht voor de medische beeldvorming, de cognitieve screening en het neuropsychologisch onderzoek. Dan volgt een uitgebreide bespreking van de medicamenteuze en niet-medicamenteuze behandeling met een uitvoerig overzicht van de multidisciplinaire ambulante revalidatie, een aanpak waarvan meer en meer de effectiviteit duidelijk wordt. Daarnaast komt de emotionele ondersteuning van de patiënt en diens naaste omgeving aan bod. Ten slotte is er een filosofische en ethische reflectie over cognitieve afhankelijkheid.
'Een bemoedigend boek uit de reeks Senioren in de maatschappij, voor het brede publiek en in het bijzonder mensen uit de welzijns- en gezondheidszorg.’ (An Swerts in Knack Bodytalk, december 2020)
Dit boek verscheen als achtste uitgave in de reeks Senioren in de maatschappij.
Lies Van Assche is klinisch (neuro)psycholoog en systeemtherapeut in het Universitair Psychiatrisch Centrum (UPC) van de KU Leuven. Ze promoveerde in 2018 op het proefschrift ‘Psychologische en neurobiologische factoren bij laat ontstane psychose’ en schreef verschillende artikels en boeken over laat ontstane psychose, relaties op latere leeftijd en ouderenzorg. Lies Van Assche is ook redactiesecretaris van ‘Senior. Tijdschrift voor kwaliteitsvolle ouderenzorg’.
Luc Van de Ven is klinisch ouderenpsycholoog, verbonden aan de Dienst Ouderenpsychiatrie van het Universitair Psychiatrisch Centrum van de KU Leuven. Hij begeleidt ouderen met psychische problemen en hun families. Daarnaast geeft hij opleidingen aan professionele hulpverleners. Over ouderenzorg en psychologie schreef hij diverse boeken en tijdschriftartikels. Bovendien is hij een veelgevraagd spreker op congressen en symposia. Luc Van de Ven is ook hoofdredacteur van ‘Senior. Tijdschrift voor kwaliteitsvolle ouderenzorg’.
