GENOMINEERD VOOR DE JAN WOLKERS PRIJS 2021
Het orakel van de bosnimf is een fascinerend verhaal over vlinders. Van de functies die de kleuren op hun vleugels hebben tot de vele aspecten van hun wonderlijk gedrag. Van de hongersnood waarmee ze kampen in moderne landschappen tot de analyse van wat snelle klimaatverandering met ze doet. Een verhaal over prachtige zorgenkinderen.
Maar dit boek gaat ook over gepassioneerde mensen. Hans Van Dyck verweeft er zijn eigen metamorfose van vlinderjongen tot vlinderprofessor in. Een meeslepende getuigenis over verwondering en passie voor wetenschap. Hij vertelt ook over vele anderen die zich aangesproken weten door deze bijzondere insecten. Van kunstenaars die ze al eeuwenlang op allerlei manieren proberen te verbeelden tot ingenieurs die zich erdoor laten inspireren om technische problemen op te lossen.
Het leidt tot deze fascinerende vlinderparadox: krijg je door gebiologeerd in te zoomen op deze kleurrijke diertjes een bredere kijk op het aardse leven?
'Wie op een wetenschappelijke manier rigoureus en diep graaft in de biologie van één of enkele soorten, kan juist een kijk door een breedhoeklens ontwikkelen op het leven. Dat lijkt op het eerste gezicht een paradox - inzoomen en tegelijk toch een breder beeld krijgen - maar het is er geen. Een vlinder is immers niet alleen een vlinder, maar ook een insect, een dier, een levensvorm. Je bestudeert niet alleen kenmerken die uniek zijn voor de vlinder, maar ook eigenschappen die vele tot alle levensvormen gemeenschappelijk hebben. Je achterhaalt fundamentele principes over de relaties tussen een organisme en zijn omgeving. Die helpen om iets van het biodiverse leven te begrijpen. Het onderzoek zegt alles over vlinders, maar tegelijk ook veel over andere levensvormen.'
Vooral de studie van een bijzondere vlinder, het bont zandoogje of de Pararge aegeria, loopt als een rode draad door het werk van vlinderprofessor Hans Van Dyck. Aegeria was een profetische bosnimf en beschermgodin van Rome, die wijze raad gaf aan haar man, koning Numa Pompilius. Na zijn dood veranderde ze in een bron. Het bont zandoogje is dus vernoemd naar een mythologische, wijze bosnimf, een bron van kennis en inzicht. Een wetenschappelijk orakel.
