Ilias

De Ilias beschrijft een episode uit het laatste jaar van het beleg van Troje. De Griekse troepen staan er niet goed voor: Achilles, hun grootste held, heeft zich na een twist met Agamemnon teruggetrokken uit de strijd. Wanneer zijn dierbare vriend Patroklos omkomt, sluit hij zich weer aan bij het leger, neemt hij wraak voor de dood van zijn strijdmakker en geeft hij uiteindelijk ook Hektors lijk terug aan zijn vader Priamos. Op de achtergrond van al dit strijdgewoel zijn er natuurlijk de goden, die hun machtsspel op de Olympos maar al te graag verbeeld zien door stervelingen die in Troje gevechten op leven en dood leveren. Een epos vol oorlog en heldenmoed, eerzucht en wraak, vriendschap en liefde.
De wrok van Achilles, het afscheid van Hektor en Andromache, de dood van Patroklos, het gesprek tussen Priamos en Achilles: de prachtige, metrische vertaling van Patrick Lateur wekt deze beroemde passages weergaloos tot leven.

Patrick Lateur (Beveren-Leie, 27 december 1949) is een Vlaams classicus en dichter.

Hij studeerde klassieke filologie aan de Katholieke Universiteit Leuven en was van 1973 tot 2007 leraar Grieks en Latijn aan het Sint-Vincentiusinstituut in Gijzegem (Aalst). Als auteur debuteerde hij op latere leeftijd met de dichtbundel Catacomben (1991), de bloemlezing Muze, zeg me... (1993) en de vertaling van het Pervigilium Veneris (1996). Naast dichtbundels, vertalingen en bloemlezingen levert hij ook redactioneel werk met onder meer een leeseditie van het gebundeld en nagelaten dichtwerk van Anton van Wilderode. Eind 2004 werd hij opgenomen in de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde in opvolging van Hubert van Herreweghen. Hij is lid van het Guido Gezellegenootschap en redacteur van het Kunsttijdschrift Vlaanderen. Van dit tijdschrift was hij hoofdredacteur van 1995 tot 2004. Hij publiceerde gedichten, vertalingen en bijdragen in onder meer De Brakke Hond, De Tweede Ronde, Hermeneus, Kleio, Kunsttijdschrift Vlaanderen, Poëziekrant, Revolver en Tetradio. In 2010 verscheen van Lateur een nieuwe, Nederlandse vertaling van de Ilias van Homeros in vijfvoetige jamben. In maart 2013 ontving Lateur voor zijn Ilias-vertaling de eerste zesjaarlijkse Prijs van de Vlaamse Gemeenschap Letteren - Vertalingen.

"Met een stalen gezicht serveert Lateur zijn nieuwe vertaling in verzen. Die koppige keuze maakte hij echter niet om het de lezer moeilijk te maken, maar om zijn voorgangers te tonen hoe het wél moet. En dat is hem gelukt. Wat een tempo! Lateur liet de statige hexameters van De Roy van Zuydewijn achterwege en koos voor vlotte vijfvoetige jamben. Daarin permitteert hij zich bovendien zoveel vrijheid dat het metrum bijna helemaal op de achtergrond verdwijnt. Zelfs de vertaler raakt een enkele keer de pedalen kwijt. Zo telt het vers mij bij de dood van Alexandros geen vergoeding (3.289) plots zes voeten.
Pleitbezorgers van het trage lezen blijven ontredderd achter. Toch is een vertaling waar je door kunt razen de enige mogelijkheid om de homerische epen onvervalst te beleven. Vertalers die voor moeilijk lopende verzen en vergezochte woorden kiezen - een onleesbaar hoogtepunt is de Engelse vertaling van F. W. Newman - vergeten hoe de Grieken hún Ilias ervoeren. Ze luisterden en lieten zich meeslepen. Ze konden niet terugbladeren of even nadenken over de stamboom van een voorbijflitsende wagenmenner. Lateurs Ilias is de gemakkelijkst verteerbare van de twaalf vertalingen die tot dusver in het Nederlands verschenen. En dat is geen teken van hedendaagse gemakzucht, maar van gevoel voor authenticiteit. [...]
De discussie tussen poëzievertalers en proza-adepten zal allicht nooit worden beslecht. Belangrijker is dat Lateur een imposante vertaling afleverde, waarbij iedere detailkritiek in het niets vervalt. Hij overtreft zijn voorgangers huizenhoog wat leeshulp betreft. Schwartz en De Roy van Zuydewijn lieten de lezer op dat gebied immers volledig aan zijn lot over. De namenlijst en de annotaties, die ook talige interpretaties en archeologische toelichtingen niet schuwen, zijn onmisbaar voor wie zich staande wil houden in het mythologische en geografische namengeweld van de Grieken." - Bram Demulder in De Leeswolf